Lưu ý khi điều trị sốt xuất huyết tại nhà là điều vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn cho người bệnh. Để điều trị sốt xuất huyết tại nhà hiệu quả, cần nắm rõ các biện pháp cần thiết như theo dõi triệu chứng, bổ sung đủ nước và điện giải, và duy trì vệ sinh sạch sẽ. Hãy cùng Guvi tìm hiểu về các điều cần chú ý và các biện pháp để điều trị sốt xuất huyết tại nhà hiệu quả ngay bài viết dưới đây!
Dấu hiệu nhận biết của bệnh sốt xuất huyết
Các triệu chứng của sốt xuất huyết thường được phát hiện từ 4 đến 10 ngày sau khi bị muỗi đốt và có thể bao gồm:
- Sốt cao đột ngột: Thường kéo dài từ 2 đến 7 ngày.
- Đau đầu dữ dội: Đặc biệt là vùng trán.
- Đau sau mắt: Cảm giác đau nhức khi di chuyển mắt.
- Đau cơ và khớp: Đau nhức toàn thân, đặc biệt ở cơ và khớp.
- Phát ban: Xuất hiện các nốt ban đỏ, có thể bắt đầu từ ngày thứ 2 hoặc 3 của bệnh.
- Buồn nôn và nôn: Cảm giác buồn nôn hoặc nôn mửa.
- Mệt mỏi và suy nhược: Cơ thể bị mất sức, mệt mỏi, không có năng lượng.
- Chảy máu nhẹ: Có thể chảy máu mũi, chảy máu nướu răng hoặc xuất hiện các vết bầm tím trên da.
Sốt xuất huyết có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời, bao gồm:
- Sốt xuất huyết Dengue nặng: Gây ra chảy máu nặng, tụt huyết áp, và có thể dẫn đến sốc và suy tạng.
- Hội chứng sốc Dengue (DSS): Là một dạng nặng của bệnh, gây ra hạ huyết áp nghiêm trọng, suy tạng và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị đúng cách.
Lưu ý rằng đây chỉ là tóm tắt các biểu hiện và biến chứng chung của sốt xuất huyết. Để đưa ra chẩn đoán chính xác và nhận được điều trị hợp lý, bạn nên tìm kiếm sự tư vấn y tế từ các chuyên gia trong lĩnh vực này.
Tham khảo:
Bệnh có thể điều trị tài nhà không? Nguyên tắc cần đảm bảo
Người mắc sốt xuất huyết thể nhẹ có thể được theo dõi và điều trị tại nhà, tuy nhiên, điều trị cần được thực hiện một cách cẩn thận và theo hướng dẫn của bác sĩ. Dưới đây là các phương pháp điều trị sốt xuất huyết chi tiết hơn:
- Nghỉ ngơi: Người bị sốt xuất huyết cần nghỉ ngơi đầy đủ để giúp cơ thể phục hồi và hồi phục sức khỏe.
- Chườm mát: Áp dụng chườm mát lên cơ thể bằng cách sử dụng khăn ướt hoặc nước lạnh để giảm sốt và giảm cảm giác khó chịu.
- Uống thuốc hạ sốt: Sử dụng thuốc hạ sốt như paracetamol (acetaminophen) theo hướng dẫn của bác sĩ để giảm sốt và giảm đau.
- Bù nước: Đảm bảo uống đủ nước để duy trì lượng nước cơ thể cân đối. Nước khoáng, nước ép trái cây tự nhiên, nước dừa và nước muối điện giải có thể được sử dụng để bù nước.
Tuy nhiên, những đối tượng có nguy cơ cao mắc sốt xuất huyết thể nặng cần được chăm sóc và điều trị tại bệnh viện. Những nhóm người này bao gồm:
- Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi, vì hệ thống miễn dịch của trẻ còn non yếu và có nguy cơ cao hơn mắc phải biến chứng nặng.
- Phụ nữ mang thai, vì sốt xuất huyết có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.
- Người cao tuổi, với hệ thống miễn dịch yếu hơn và khả năng chống lại bệnh tật giảm.
- Người suy giảm miễn dịch, bao gồm những người đang điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch hoặc có các căn bệnh miễn dịch.
- Người béo phì, vì có nguy cơ cao hơn mắc phải biến chứng nặng và khó điều trị hơn.
Ngoài ra, những nhóm người có nguy cơ nặng như người dùng thuốc chống đông máu, người có bệnh lý về máu, kháng kết tập tiểu cầu, viêm loét dạ dày, tá tràng cũng cần được chăm sóc và theo dõi kỹ lưỡng tại bệnh viện để tránh biến chứng nguy hiểm.
Xem thêm:
Cách điều trị tại nhà cho bệnh nhân sốt xuất huyết nhẹ
Theo dõi và điều chỉnh thân nhiệt
Trong 3 ngày đầu, khi bị sốt xuất huyết, người bệnh thường có sốt cao tương tự như các loại sốt virus thông thường khác và thường không gặp biến chứng.
Để giúp cơ thể người bệnh tỏa nhiệt, người nhà cần theo dõi và áp dụng các biện pháp như chườm mát vùng nách và bẹn, hoặc lau toàn bộ cơ thể bằng nước ấm để giúp tăng tốc quá trình tỏa nhiệt.
Sốt là một phản ứng tự nhiên của cơ thể để chống lại virus. Tuy nhiên, nhiều người bệnh cố gắng giảm nhiệt độ cơ thể xuống mức bình thường, thường dẫn đến việc lạm dụng Paracetamol ở liều cao, gây ngộ độc gan và làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể.
Hãy theo dõi chặt chẽ nhiệt độ của người bệnh. Nếu nhiệt độ duy trì ở mức cao 39-40 độ C và không hạ xuống, hoặc từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 7, bệnh nhân trở nên mệt mỏi, mồ hôi, tay chân lạnh, nôn mửa, khó thở, đau bụng hoặc xuất hiện dấu hiệu chảy máu cam, hãy đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay lập tức để điều trị và ngăn ngừa biến chứng sốt xuất huyết.
Nghỉ ngơi và thư giãn
Người bệnh sốt xuất huyết thường gặp sốt cao, mệt mỏi và đau nhức toàn thân. Vì vậy, việc nghỉ ngơi đầy đủ là rất quan trọng để giúp bệnh nhân phục hồi sức khỏe nhanh chóng. Hãy cố gắng nghỉ ngơi và ngủ đủ thời gian. Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc cơ thể tự phục hồi và tái tạo năng lượng. Trong quá trình ngủ, tuyến yên sẽ tiết ra các hormone tăng trưởng giúp cơ thể phát triển và tự phục hồi các tổn thương.
Vệ sinh mắt và mũi bằng nước muối sinh lý
Việc vệ sinh mắt và mũi bằng nước muối sinh lý đóng vai trò quan trọng trong việc làm sạch, giảm nguy cơ viêm nhiễm và bảo vệ sức khỏe của người bệnh. Vệ sinh mũi giúp loại bỏ bụi bẩn, dịch nhầy và giảm nguy cơ kích ứng và nhiễm trùng vùng mũi. Điều này hỗ trợ quá trình hô hấp, tăng sự lưu thông không khí qua mũi và giảm nguy cơ tổn thương vùng mũi như sưng viêm hay phù nề. Quá trình hồi phục sẽ diễn ra nhanh chóng hơn khi vùng mũi được giữ sạch sẽ.
Sử dụng thuốc hạ sốt
Để điều trị sốt xuất huyết, bệnh nhân có thể sử dụng thuốc hạ sốt Paracetamol. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thuốc này có khả năng gây độc cho gan và thận, đặc biệt khi sử dụng ở liều cao (15g mỗi ngày cho người lớn) hoặc dùng quá liều trong thời gian dài hơn 1 tuần. Đối với những người có nghiện rượu, nguy cơ gây tổn thương gan do sử dụng Paracetamol càng cao. Liều dùng Paracetamol trong điều trị sốt xuất huyết là 15mg/kg trọng lượng cơ thể và cách liều từ 4-6 giờ. Không nên sử dụng quá 3 liều trong một ngày để đảm bảo an toàn.
Bổ sung nước và điện giải
Đối với trường hợp sốt xuất huyết nhẹ (độ 1 và độ 2), cần bổ sung nước và điện giải thông qua uống nước, nước lọc, nước trái cây hoặc dung dịch Oresol. Việc bù dịch có thể được thực hiện bằng đường uống nếu người bệnh không có triệu chứng nôn mửa. Trường hợp người bệnh nôn nhiều hoặc không thể bù dịch qua đường miệng, cần thực hiện truyền dịch tại các cơ sở y tế dưới sự hướng dẫn của điều dưỡng.
Khi bệnh sốt xuất huyết trở nên nặng hơn, có hiện tượng mất nhiều huyết tương qua mạch máu, sốt cao dẫn đến mất nước, tim đập nhanh và huyết áp thấp, có thể gây trụy tim mạch, cần thực hiện truyền dịch. Loại dung dịch truyền thường được bác sĩ chỉ định là dung dịch Ringer lactat.
Chế độ dinh dưỡng phù hợp
Việc dinh dưỡng cho bệnh nhân sốt xuất huyết cần tuân thủ theo nhu cầu của bệnh nhân trong 3 giai đoạn khác nhau của bệnh.
- Giai đoạn ăn lỏng: Đây là giai đoạn phù hợp cho người bệnh sốt xuất huyết ở giai đoạn đầu, khi có sốt cao. Chế độ ăn lỏng giúp bổ sung chất lỏng và dễ tiêu hóa.
- Giai đoạn ăn nhẹ: Đây là giai đoạn phù hợp cho người bệnh sốt xuất huyết khi cơn sốt giảm và người bệnh bắt đầu hồi phục. Chế độ ăn nhẹ giúp cung cấp dinh dưỡng đủ mà không gây căng thẳng cho hệ tiêu hóa.
- Giai đoạn ăn uống bình thường: Đây là giai đoạn phù hợp khi người bệnh đang trong quá trình hồi phục. Ở giai đoạn này, người bệnh có thể tiếp tục ăn uống theo chế độ bình thường.
Một trong những rủi ro của sốt xuất huyết là giảm tiểu cầu đến mức có thể gây tử vong. Do đó, cần cung cấp đầy đủ vitamin, khoáng chất, protein và chất béo cần thiết để duy trì sức khỏe tủy xương và sản xuất tiểu cầu.
Người bệnh sốt xuất huyết cần tuân thủ một chế độ dinh dưỡng đầy đủ chất, tập trung vào các thực phẩm giúp tăng cường tiểu cầu. Chế độ ăn nên bao gồm thực phẩm giàu calo, giàu đạm, ít chất béo, giàu khoáng chất, vitamin và chất chống oxy hóa. Đồng thời, cần uống đủ nước, nước ép trái cây, nước lọc, súp rau củ, nước dừa và các loại thực phẩm giúp phục hồi nhanh chóng.
Tham khảo thêm: Các sản phẩm đuổi muỗi được làm từ tinh dầu
Lưu ý khi điều trị sốt xuất huyết tại nhà
Không sử dụng thuốc hạ sốt không khuyên dùng
Ngoài Paracetamol, có một số loại thuốc hạ sốt không nên sử dụng khi bị sốt xuất huyết, bao gồm:
- Aspirin: Mặc dù cũng được sử dụng để hạ sốt và được chỉ định cho những bệnh nhân không thể sử dụng Paracetamol, nhưng đối với người bị sốt xuất huyết, việc sử dụng Aspirin là tuyệt đối không được khuyến nghị. Aspirin có thể gây ngăn tập kết tiểu cầu và chống đông máu, làm gia tăng nguy cơ chảy máu trong trường hợp sốt xuất huyết trầm trọng.
- Ibuprofen: Đây là thuốc trong nhóm kháng viêm không steroid. Mặc dù không gây ngưng tập kết tiểu cầu như Aspirin, nhưng nó cũng có thể làm gia tăng khả năng chảy máu trong trường hợp sốt xuất huyết.
Chỉ sử dụng kháng sinh theo chỉ định
Thuốc kháng sinh chỉ là một loại thuốc hỗ trợ và không thể tiêu diệt virus gây sốt xuất huyết. Do đó, chỉ sử dụng kháng sinh khi có tình trạng bị nhiễm trùng nặng và theo chỉ định của bác sĩ điều trị.
Nếu cơ thể có bất kỳ biểu hiện nào khác thường, bạn hãy nhanh chóng đến bệnh viện để được điều trị kịp thời.
Tránh tự truyền dịch
Người bệnh sốt xuất huyết không nên tự truyền dịch tại nhà. Khi bị sốt xuất huyết, cơ thể trở nên rất nhạy cảm và dễ gây sốc khi tiếp nhận dịch từ bên ngoài. Nếu truyền dịch quá nhiều, có thể gây mất cân bằng muối nước, dẫn đến tình trạng ứ nước trong các mô và tổ chức, gia tăng nguy cơ tràn dịch màng phổi. Ngoài ra, dung dịch Ringer lactat cũng chứa kali, và việc truyền quá nhiều kali có thể có tác động xấu đến tim mạch.
Không tắm gội bằng nước lạnh
Bệnh nhân sốt xuất huyết nên tắm nhanh hoặc lau người trong phòng kín, tránh gió lùa. Chú ý, không tắm hoặc ngâm người trong nước quá lâu, nên tắm với nước có độ ấm vừa phải và tuyệt đối không tắm với nước lạnh. Nếu gội đầu, bạn nên sấy khô tóc, nếu để tóc ẩm quá lâu có thể khiến cơ thể bị lạnh và khiến tình trạng bệnh thêm trầm trọng.
Dinh dưỡng
Trong thời gian hồi phục, bệnh nhân nên tránh một số loại thực phẩm có thể ảnh hưởng đến sự hồi phục của cơ thể. Đầu tiên, người bệnh sốt xuất huyết nên tránh các loại thức ăn có nhiều dầu mỡ, đặc biệt là các chất béo bão hòa như mỡ động vật (trừ mỡ cá), dầu dừa, dầu cọ, chất béo chuyển hóa trong các loại thực phẩm chế biến sẵn, kem béo thực vật, bơ thực vật,…
Các loại thực phẩm này tạo ra nhiều các gốc tự do gây stress oxy hóa, tăng nặng tình trạng viêm hệ thống và yêu cầu hệ miễn dịch mất nhiều thời gian để hồi phục. Ngoài ra, không nên ăn các loại thịt đỏ, vì thịt đỏ có thể gây viêm cao và chứa nhiều sắt, thúc đẩy vi khuẩn gây bệnh phát triển nhanh hơn.
Các loại thịt trắng cũng nên ăn số lượng vừa đủ vì khi đạm tăng cao sẽ làm thận quá tải trong giai đoạn này. Sau khi bệnh nhân khỏe lại, họ có thể ăn thịt đỏ với số lượng vừa đủ và tăng dần để nhanh hồi phục sức khỏe.
Chú ý, không nên ăn các thức ăn có vị cay như tiêu, ớt vì chúng có thể gây kích ứng dạ dày, dẫn đến xuất huyết dạ dày nếu người bệnh có sẵn bệnh viêm dạ dày. Xuất huyết dạ dày có thể làm tình trạng mất máu trầm trọng hơn và dẫn đến sốc sốt xuất huyết.
Xem thêm: Thực Đơn Cho Người Sốt Xuất Huyết
Không để muỗi tiếp xúc với da
Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho sốt xuất huyết, do đó, biện pháp phòng ngừa tốt nhất là không để muỗi đốt. Cần duy trì môi trường thoáng mát, loại bỏ các ổ nước đọng trong nhà và xung quanh nơi sinh sống, diệt côn trùng gây bệnh, sử dụng các loại thuốc diệt muỗi và tránh muỗi vằn đốt bằng cách giữ vệ sinh nhà cửa cẩn thận.
Tuy nhiên trong thời đại thành thị nhộn nhịp và tất bật hiện tại, nhiều hộ gia đình thường chủ quan, bận rộn với công việc của mình và không có nhiều thời gian dọn dẹp nhà cửa. Trong trường hợp này, để đảm bảo nhà cửa vẫn sạch sẽ, không xuất hiện muỗi, bạn nên tham khảo các dịch vụ giúp việc nhà theo giờ để linh hoạt theo nhu cầu.
Lưu ý khi điều trị sốt xuất huyết ngay tại nhà là một phần không thể thiếu trong quá trình chăm sóc sức khỏe gia đình. Việc nắm vững các biện pháp phòng ngừa và điều trị đúng cách giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng và đảm bảo sự hồi phục nhanh chóng cho người bệnh. Đừng quên theo dõi chặt chẽ các triệu chứng và thực hiện theo các bước mà Guvi đã thông tin bên trong bài viết này. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng và cẩn thận sẽ giúp bạn và gia đình vượt qua những khó khăn khi bị sốt xuất huyết một cách an toàn.
[…] Những lưu ý khi điều trị sốt xuất huyết tại nhà […]